X-Ray cihazı kullanımı genel olarak çanta, bavul, koli, paket, zarf gibi cisimlerin güvenliği tehdit edici bir içerik taşıyıp taşımadığı ve ne tür bir içerik taşıdığının tespit edilmesinde kullanılan cihazlardır. Bagajı açmadan, içerisinde tehlikeli madde olup olmadığını, bagajın üzerinden X ışını geçirerek ekranda görevli tarafından izlenmesini sağlayan ve düşük radyasyonla çalışan cihazın kullanımı operatör eğitimi gerektirmekte olup, eşyaların kontrolünde kullanılan aletlerin başında gelir.
Son teknoloji ürünü X-ray cihazları organik ve inorganik maddeleri ayırt etmekte mükemmel resim kalitesi sunabilen, sahip oldukları ileri X-RAY teknolojisi ve geliştirilmiş bilgisayar resim programları ile resim kalitesinde kesin netlik sağlayabilen, böylelikle bomba, silah, uyuşturucu gibi maddelerin tespitini rahatça yapabilen cihazlardır.
X-ray cihazı kullanım alanları :
Günümüzde eşyaların kontrolünde sıklıkla X-ray cihazları kullanılmakta, patlayıcı madde koklama (patlayıcı analiz) cihazları ise X-ray cihaz ile birlikte kullanılmaktadır. X-Ray cihazları; havaalanları, limanlar, iş merkezleri, alışveriş merkezleri, askeri tesisler, kamu kurum ve kuruluşları, sınırlarda kamyon ve vb araçların içinin taranması ve yabancı madde tespitinde uyuşturucu ve patlayıcı dahil güvenlik gerektiren her alanda kullanılır. Çantalarda, bavullarda, giyisi cepleri gibi kişi üzerinde saklanan her türlü tehlikeli, ateşli silahlar ve metal türevi aletler özel tarama sistemi sayesinde monitör üzerinden kolayca görülebilir.
Güvenlik amacı ile x-ray cihazı kullanımı:
Özel ya da kurumsal tesis veya bina girişlerinde ya da alışveriş merkezleri gibi korunması önemli alanlarda, giriş çıkış kapı ve noktalarında çanta ve paket muhteviyatının kontrolü için kullanılır.
Güvenlik seviyesi özel alanlar için posta zarflarının ya da kargo paketlerinin içeriğinin tespiti ve kontrolü için kullanılabilir.
Gümrük alanlarında ya da benzeri alanlarda conteynr veya tır yükünün kontrolü için kullanılabilir.
Emniyet güçleri tarafından tespit edilen şüpheli paketlerin içerik kontrolü için kullanılabilir.
TEKNİK BİLGİ
X-Ray Cihazları X-Ray cihazları, nesnelerin sabit bir X-ışını kaynağından geçirilerek içeriği hakkında bilgi veren cihazlardır. X-Ray cihazlarında bir X-ışını kaynağı ve bu kaynağın karşısında ışınları algılayan bir detektör grubu bulunmaktadır. Eşyalar bu ışınların yolu üzerine konulmakta ve eşyalardan geçen ışınlar detektörler (foto diyotlar) tarafından algılanmaktadır. Foto diyot çıkış sinyallerinin uygun yükseltme ve filtreleme işlemlerinden sonra, sinyal işleme ve görüntü oluşturma teknikleri kullanılarak dilim görüntüler oluşturulmakta, sonrasından bu dilimler birleştirilmekte, sonuç olarak oluşturulan görüntü monitör bir siluet olarak yansıtılmaktadır.
Bagajlar X-Ray cihazının tünelinden geçerken maruz kaldıkları X-ışınları bagajı bir uçtan öbür uca tarar. Taranan her kesit, içerdiği maddenin atom ağırlığıyla ilgili olarak detektör grubunda bir sinyal oluşturur. Tarama sonunda bu sinyallerin toplamı taranan maddenin içerdiği nesnelerin görüntüsüdür. X-ışınlı çanta paket kontrol sistemleri ilk kullanılmaya başladığında siyah beyaz görüntü verebilen basit cihazları ve buradan sadece malzemenin, çantanın içindekilerin fiziksel şekli hakkında bilgi alınabilmekteydi.
Daha sonra 90’lı yılların başlarında sadece fiziksel şeklin ne olduğunun bilinmesi pek yeterli olmamaya başladı. Üreticiler bir adım daha ileriye giderek çanta paket içersindeki nesnelerin kimyasal yapısı hakkında da bilgi verebilecek yani onların organik ya da inorganik maddeler olup olmadıklarının belirlenebileceği teknikler üzerinde çalışıp kullanıcılara bu bilgileri verebilecek multi enerjili sistemler geliştirdiler.
Bu tem, oluşturulan görüntü üzerinde operatörlerin madde tanımlamasını kolaylaştırıcı bazı uygulamaları içermektedir. Bu tanımlamada malzemelere renk kodlaması uygulanmakta, örneğin titanyum, krom, demir, çelik, kalay, kurşun, bakır, gümüş, altın gibi atom numarası 18’den büyük olan ağır elementler (inorganik maddeler) mavi renklendirme ile alüminyum gibi atom numarası 10 ile 18 arasında 22 olan orta ağırlıktaki elementler (karışık grup) yeşil renklendirme ile, atom numaraları 10’un altında olan hidrojen, karbon, nitrojen, oksijen, nitrogliserin, akril, kağıt, tekstil ürünleri, tahta ve su gibi organik maddeler turuncu ile görünmektedir.
90’lı yılların ikinci çeyreğinden sonra ise bu cihazlarda daha büyük gelişmeler yaşanmaya başlandı ve 3. çeyrekte artık operatörlere çantaların şüpheli olup olmadığı hakkında karar vermesinde yardımcı olmaya çalışan ve görüntüler üzerine şüpheli olabilecek bölgelere işaretler atan sistemler geliştirilmeye başlandı.
